Istotny
wpływ stanu amortyzatorów na bezpieczeństwo jazdy został już bezspornie
udowodniony. Wykazano także, że siły tłumienia w amortyzatorach
zaczynają znacznie się pogarszać od 5. roku użytkowania pojazdu. Biorąc
pod uwagę średni wiek samochodów poruszających po naszych drogach można
założyć statystycznie, że co 10 ma niesprawne amortyzatory. Czy nie
należałoby więc zastanowić się nad włączeniem kontroli amortyzatorów do
zakresu okresowego badania technicznego?
Dyskusje
na ten temat wiele państw w Europie ma już za sobą. W ich efekcie w
kilkunastu krajach już wykonuje się badania tłumienia zawieszenia w
stacjach kontroli pojazdów. Na przykład w Niemczech, kontrola została
wprowadzona od 01.2006 tylko w stacjach wyposażonych w tester, a od 2010
będzie obowiązywała wszystkie SKP. W Polsce badanie dotyczy jedynie
pojazdów po wypadkach i sprowadzanych z zagranicy (zarejestrowanych po
raz pierwszy za granicą lub nowych nowego typu wyprodukowanych lub
importowanych w ilości jednej sztuki rocznie), dla metody EUSAMA określa
się całą oś oraz różnicę między stroną lewą i prawą.
Wpływ amortyzatorów na działanie układów w pojazdach
Dodatkowego argumentu za wprowadzeniem kontroli amortyzatorów na liniach diagnostycznych dostarcza fakt, że im więcej elektronicznych układów bezpieczeństwa (typu ABS i ESP) ma zamontowany pojazd, tym bardziej jest wymagana sprawność amortyzatorów, aby nie pogarszać warunków zachowania na drodze. Badania wykonane w Niemczech udowodniły (patrz tabela), że osłabione działanie amortyzatorów pogarsza skuteczność funkcjonowania takich układów, jak ESP (układ stabilizacji toru jazdy) i negatywnie wpływa na elektroniczne systemy kontroli, jak ABS (układ zapobiegający blokowaniu kół podczas hamowania) oraz ASR (układ zapobiegający poślizgowi kół podczas ruszania).
Paradoks gorszego działania ABS jest łatwo wytłumaczyć. W momencie, gdy na garbie koło odrywa się od podłoża i tym samym traci przyczepność, układ ABS zmniejsza znacznie siłę hamowania, by nie dopuścić do zablokowania koła. Zanim siła ta ponownie wzrośnie do maksymalnej wartości upływa pewien czas.
Zły stan amortyzatorów prowadzi do zwiększonego ryzyka bezpieczeństwa wskutek:
• wydłużonej drogi hamowania na nierównej nawierzchni
• niestabilności zachowania się pojazdu na zakręcie oraz w trakcie manewru omijania
• „nurkowania” pojazdu podczas hamowania
• wcześniejszego wystąpienia efektu aquaplaningu.
Ponadto niesprawne amortyzatory przyczyniają się negatywnie do skrócenia trwałości elementów zawieszenia, jak końcówki drążków kierowniczych, przeguby wahaczy, czy samych opon.
Badanie amortyzatorów w SKP
Każda metoda pomiarowa ma swoje wady i zalety. Na potrzeby badań w SKP istotne jest, aby wynik pomiarów nie był zafałszowywany przez obciążenie pojazdu, stan opon, czy rodzaj pojazdu. Ważne jest również, aby urządzenie pozwalało wyraźnie różnicować i kwalifikować siłę tłumienia zawieszenia.
Wydaje się, że temat zintegrowania kontroli amortyzatorów z całym badaniem okresowym samochodów do 3,5 t będzie wymagał szerszej dyskusji i opracowania planu jego wdrażania. Już teraz pojawiają się postulaty rozważenia potrzeby badania stanu zawieszenia w pojazdach powyżej 3,5 t, ponieważ przy rozwijanych prędkościach, jak i masie przewożonych ładunków sprawność amortyzatorów staje się istotna dla bezpiecznego ruchu na drodze.
Badanie amortyzatorów odbywa się na stacji kontroli pojazdów.
Koszt badania 25zł.